جمعه ۱۶ فروردین ۹۸ ۰۰:۰۱
ابرنواختر :
ستاره هایی که جرم کم یا متوسط(مانند خورشید) دارند،در اواخر عمر خود به غول سرخ تبدیل شده و باقی مانده ی عمر خود را بدین شکل سپری میکنند. اما این داستان درباره ی ستاره های بزرگ و پرجرم فرق میکند. ستاره های بسیار بزرگ در انتهای عمر خود به شکل «ابر غول سرخ» در می آیند و سپس با انفجاری بسیار عظیم و سهمناک زندگی خود را خاتمه می دهند.
این انفجار شدید را ابرنواختر میگویند.
ستاره هایی که جرم کم یا متوسط(مانند خورشید) دارند،در اواخر عمر خود به غول سرخ تبدیل شده و باقی مانده ی عمر خود را بدین شکل سپری میکنند. اما این داستان درباره ی ستاره های بزرگ و پرجرم فرق میکند. ستاره های بسیار بزرگ در انتهای عمر خود به شکل «ابر غول سرخ» در می آیند و سپس با انفجاری بسیار عظیم و سهمناک زندگی خود را خاتمه می دهند.
این انفجار شدید را ابرنواختر میگویند.
بعد از وقوع انفجار ابرنواختری، ذرّات باقی مانده یک ستاره ی نوترونی یا سیاه چاله یا سحابی را ایجاد میکنند.درخشش ابرنواخترهاهنگامی که انفجار به وقوع می پیوندد،به شکل عجیبی زیاد می شود،در نهایت،ابرنواختر به چنان درخششی می رسد که نور آن با مجموع نور های تمامی ستاره های یک کهکشان برابری می کند! پرنور ترین ابرنواختر های مشاهده شده در کهکشان های دیگر،گاهی اوقات حتی چندین برابر کل کهکشان نورانی شده اند. درخشندگی نهایی یک ابرنواختر به حدود ۱۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ برابر درخشش خورشید نیز می تواند برسد. 
در فاصله های نزدیک تنها تعداد کمی ابرنواختر مشاهده شده است اما در دیگر کهکشان ها،هزاران ابرنواختر مشاهده شده واز آن ها عکس برداری شده است و از این طریق،دانشمندان با ویژگی های آنها هرچه بیشتر آشنا می شوند.
هنگامی که یک ابرنواختر منفجر میشود،درخشش آن در طی یک روز یا بیشتر،به حداکثر می رسد. در این زمان طیف ابرنواختر ها بسیار پیچیده است و تا کنون دانشمندان نتوانسته اند در آن زمان از روی شواهد طیفی ویژگی های ابرنواختر را بررسی کنند. پس از رسیدن ابرنواختر به حداکثر درخشش، طیف نور آن ناگهان تغییر می کند. سپس درخشندگی آن کاهش می یابد.البته الگوی کاهش درخشش در هر یک از دونوع ابرنواختر متفاوت است.در یکی از آنها درخشندگی به آرامی کاهش می یابد و چند ماه طول نمی کشد که این ابرنواختر در کهکشان از نظر ناپدید می شود.
ابرنواختر های کهکشان راه شیری
اولین اسناد مربوط به انفجار ابرنواختری در کهکشان راه شیری در سال ۱۰۵۴ میلادی ثبت شده است. اسناد ثبت شده این رویداد به وسیله چینی ها، ژاپنی ها و سرخپوست ها، نشان می دهند که درخشندگی این اجرام آسمانی به حد کافی زیاد و برای مدتی به هنگام روز نیز قابل مشاهده بوده است.
ابرنواختر ثبت شده بعدی در کهکشان ما، ابرنواختر تیکو نامیده میشود که در سال ۱۵۷۲ میلادی روی داد و ستاره شناس بزرگ، تیکوبراهه بطور گسترده ای آن را مطالعه کرد. این جرم نیز به قدر کافی نورانی بوده و به هنگام روز نیز دیده می شده است. در سال ۱۶۰۴ ، افتخار رصد ابرنواختر سوم در کهکشان ما ، نصیب یوهان کپلر شد. این ابرنواختر گرچه از ابرنواختر تیکو کم نور بود اما از هر جسم ستاره ای در آسمان نورانیتر دیده می شد. آن را ابرنواختر کپلر می نامند. در ضمن ابرنواختر کپلر،آخرین ابرنواختر مشاهده شده در کهکشان راه شیری است.
مدل های نظری ابرنواختر ها
محاسباتی که درباره ی غول های سرخ«که جرم و حجم بسیار بیشتری نسبت به خورشید دارند» صورت گرفته،علت انفجار های بزرگ ابرنواختری را مشخص کرده است.طبق مشاهدات مشخص شده است که در اواخر دوره ی غول سرخی، مغزی کربنی،به کندی می رمبد«فرو می پاشد»، سپس به دمای بسیار زیادی می رسد. ستاره های کوچک و کم جرم هیچ وقت به این دماهای بالا نخواهند رسید، اما در ستاره های بزرگ و با جرم بالا، رسیدن به دمایی مانند ۶۰۰ میلیون درجه سانتیگراد دور از انتظار نیست! پژوهش ها ثابت کرده اند که اگر چنین دماهایی حاصل شود، کربن هسته ستاره میتواند واکنش همجشوی هستی را «مانند هیدروژن و هلیم» آغاز کند. در نتیجه ی این همجوشی،عناصر سنگین تری مانند سیلیسیم و منیزیم ایجاد خواهند شد.
در نتیجه ی این همجوشی هسته ی ستاره باز هم داغ تر می شود و فشار ایجاد شده درنتیجه این افزایش انرژی ، از انقباض مغزی جلوگیری میکند. ولی این به صوزت طولانی نیست و پس از مدتی،کربن موجود در هسته به اتمام می رسد و در نتیجه نبود هیچ نیروی رو به بیرون،هسته دوباره منقبض می شود. وقتی که انقباض هسته بیشتر و بیشتر شد،دما هم افزایش می یابد و سپس واکنش های هسته ای دیگری «مانند سوزاندن سیلیسیم» صورت می گیرد. این مراحل،تا زمانی که عناصر سنگین مختلفی در هسته تولید شوند ادامه پیدا می کند. در واقع این فرآیند نسبتا به سرعت روی می دهد و این بستگی به جرم سیاره دارد.سرانجام در طی چند هزار سال یا حتی کمتر از آن در این مراحل ناگهان توقف ایجاد می شود.دلیل آن هم این است که برخلاف سابق که عناصر سبک شکل می گرفتند و انرژی آزاد می کردند ، عنصر آهن با شرکت کردن در این واکنش،انرژی ای آزاد نمی کند،بلکه انرژی را جذب می کند.بنابراین نه تنها آهن برای مغزی ستاره انرژی ایجاد نمی کند بلکه انرژی را مصرف میکند.
پس میتوان گفت که آهن عنصر نهایی در این مراحل است و مرحله آخر رمبش هسته را شامل می شود.
منبع: سایت علمی بیگ بنگ
با تشکر از توجه شما
- ۳۰۸ بازديد
- ۰ نظر
